REFLEXIÓNS INFORME PISA

Estes días acábase de publicar o informe PISA no área de Matemáticas, Comprensión Lectora e Ciencias. Os resultados mostrados por este informe son importantes para coñecer o estado actual da educación no noso país. Pero quizais, é moito máis importante saber ler devanditos resultados e sacar as conclusións axeitadas para que se mellore o noso sistema educativo. Por iso, nestas liñas gustaríame facer algunha reflexión para que todas as persoas que as lean fágano tamén e entre todos mellorar a lectura de devandito informe.

En primeiro lugar destacar que os países con mellores puntuacións son os asiáticos. Debemos copiar o sistema de devanditos países?. Ben, pensemos un momento nesta situación. Estes países, por carácter, son moi competitivos e os alumnos están toda a mañá nas aulas e toda a tarde estudando para conseguir as mellores notas posibles e poder alcanzar a entrada nunha boa universidade. Visto así parece acertado, pero o ser humano é algo máis que un ser competitivo. É un ser social. E para que a sociedade mellore é necesario que os mozos non só teñan grandes coñecementos senón que saiban adaptarse e adaptar devanditos coñecementos á contorna que lles tocará vivir. Pero quedémonos no punto medio, que case sempre é o máis acertado, e incorporemos ao noso sistema o explicar aos nosos estudantes que con esforzo se poden alcanzar grandes metas e ao mesmo tempo, o concepto máis sinxelo tamén require esforzo para poder comprendelo. É dicir, incentivar a cultura do esforzo.

Outro aspecto importante é que os resultados de España varían bastante entre comunidades autónomas, algunha delas con resultados bastante positivos. Iso quere dicir que non se está facendo do todo mal e polo tanto unha revolución nas leis educativas non ten sentido, e menos cada vez que se alcanza o goberno. Como dicía ao principio, o máis importante é saber ler os resultados e desde o meu punto de vista, creo que nin a lei nin o investimento en educación deben sufrir grandes cambios cuantitativos pero si, cualitativos. Vou citar algún deles:

1.- Cambio na metodoloxía de ensino. É necesario centrar o sistema na aprendizaxe máis que no ensino. Un dos aspectos negativos reflectidos neste informe é que os nosos estudantes non saben aplicar os coñecementos. E isto é certo porque, por experiencia propia, o vivo case continuamente na universidade. Débese cambiar o modelo de ensino para que o estudante aprenda e comprenda o que aprende. Non só debe adquirir coñecementos senón tamén as habilidades e competencias propias inherentes a devanditos coñecementos. Non vale para nada memorizar conceptos si non se sabe para que serven. É pan para hoxe e fame para mañá.

2.- Recoñecemento por parte da sociedade do labor docente. Neste país, este goberno e persoas afines ao mesmo, deterioraron completamente a imaxe do docente. Con que actitude entra un mozo en clase cando se lle repite continuamente que o profesor non traballa nada, pásase parte do tempo tomando café, lendo o xornal e con amplos períodos de vacacións?. Como pode un profesor inculcar a un estudante que se debe esforzar para conseguir un obxectivo, cando se denigra o papel que desempeña?. Hai que investir no docente. Que teña posibilidade de seguir formándose nas novas metodoloxías, que teña os medios adecuados para poder implantar esta nova metodoloxía. Investir en educación “con sentidiño” é sementar para o futuro.

3.- Implicación da familia. A familia débese implicar no estudo dos fillos. Ademais, hai un aspecto moi importante. Educar debe facelo a familia. Na Escola débese ensinar (no sentido amplo da palabra: coñecemento, principios e ideas). O estudante debe ir á escola educado. Iso permitirá aproveitar moito mellor o tempo, posto que unha gran parte do mesmo utilízase para poñer orde en clase. Outro aspecto que remarca o informe PISA é o da falta de puntualidade. É incrible. Non xa polo feito de chegar tarde, senón polo que iso significa, unha falta de respecto cara ao resto dos compañeiros. E aí debe estar a familia. Debe controlar os avances dos seus fillos nos estudos, estando con eles cando fan as tarefas en casa, achegándose a falar cos titores, etc. Isto require un esforzo e tempo pero é parte da nosa responsabilidade como pais.

4.- A equidade. Este é un punto alarmante. Un dos aspectos nos que o noso país estaba ben situado empeza a derrubarse. Que o nivel socio económico dos alumnos e as súas familias inflúa cada vez máis, débenos facer pensar que neste aspecto estámonos equivocando. Aos estudantes máis necesitados a escola pública debe ofrecerlles unhas clases de reforzo para que poidan adquirir o mesmo nivel que o resto dos compañeiros. Por certo, outro dato curioso do informe é que repetir curso non serve para nada. Reorganicemos sobre a base do que xa hai, os diversos estamentos do ensino e que cada mozo poida incorporarse ao tipo de ensino no cal vaise ver máis realizado. Nin todos podemos ser médicos, enxeñeiros, etc; nin a sociedade necesita que todos sexamos médicos, enxeñeiros, etc.

5.- Autonomía dos centros. Cada pequeno centro é un universo en si mesmo e só os que traballan nel coñecen cales deben ser os protocolos axeitados para alcanzar o obxectivo final. Iso si, debe haber unhas garantías de control e medida que permitan facer seguimentos dos mesmos.

E falando de autonomía un pequeno comentario sobre Galicia. Obtén unha nota positiva en comprensión lectora. Polo tanto, non debe ser tan malo utilizar o galego en clase porque parece que non diminúe a comprensión do alumno. Deixemos de utilizar o idioma como arma política. Somos os maiores os que provocamos os problemas porque, en xeral, aos mozos dálles igual que lle impartan as clases en galego ou en castelán. E non esquezamos que a lingua é un reflexo do “ser e da cultura dunha sociedade”. Apoiemos esta fermosa e sabia lingua que temos a sorte de posuír no noso país.

Poderíase seguir analizando máis aspectos dos resultados do informe PISA pero os escritos non deben ser moi longos para non aburrir. Si algún lector chegou ata esta liña, moitas grazas. Quere dicir que, polo menos, as ideas que se poñen enriba da mesa interésanlle. E si lle interesan é un paso adiante para a mellora do noso sistema educativo.